ÜSTÜN OLMAK İSTİYOR MUSUN?

مَن كَانَ یُرِیدُ ٱلۡعِزَّةَ فَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ جَمِیعًاۚ إِلَیۡهِ یَصۡعَدُ ٱلۡكَلِمُ ٱلطَّیِّبُ وَٱلۡعَمَلُ ٱلصَّـٰلِحُ یَرۡفَعُهُۥۚ وَٱلَّذِینَ یَمۡكُرُونَ ٱلسَّیِّـَٔاتِ لَهُمۡ عَذَابࣱ شَدِیدࣱۖ وَمَكۡرُ أُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُوَ یَبُورُ

"Kim izzet ve şeref istiyor idiyse, bilsin ki, izzet ve şerefin hepsi Allah'ındır. O'na ancak güzel sözler yükselir (ulaşır). Onları da Allah'a amel-i sâlih ulaştırır. Kötülüklerle tuzak kuranlara gelince, onlar için çetin bir azap vardır ve onların tuzağı bozulur." (el-Fâtır 10).

Bu âyet bize son derece önemli şu mesajları veriyor:

1) İnsanların tamamı üstün, şerefli, değerli olmayı isterler. Ancak bu üstünlüğü elde etmek için ne yapmak gerektiği, üstünlüğün kaynağının ne olduğu konusunda farklı farklı yollar tutarlar.

Kimileri üstünlüğü soy-sop gibi unsurlarda arar. Falan kabileden olmak, filan aileden olmak, sosyeteden, elit ve aristokrat tabakadan olmak bir üstünlük vesilesi olarak görülür.

Kimileri üstünlüğü mal-mülk ve servette ararlar. Mal ve servetin kendisini güçlendirdiğini düşünen nice kişi üstünlüğü elde etmek için zenginliğin peşinde hayaller kurar.

Kimileri üstünlüğü insanlara hakim olmak, yönetici olmakta arar. Böylelikle üstün olabilmek için yönetici olmaya talip olur.

Kimileri üstünlüğü ünvan ve kariyer peşinde olmakta arar. Ünlü olmak, toplum tarafından itibar görecek ünvanlar elde etmek, insanlar tarafından parmakla gösterilmekle üstünlük elde edeceğini düşünür.

Bunun dışında insanların üstünlüğü kendince aradığı başka şeyler de vardır. Rabbimiz tüm bu düşüncelere set çekip reddederek üstünlüğün kaynağının tamamen kendisi olduğunu belirtiyor.

2. Öyleyse üstünlüğü elde etmek isteyen kimse bunu başka yerde değil kaynağında arasın. Âlemlerin Rabbine, Sonsuz İzzet ve kudret sahibi Allah'a iman etsin, O'na itaat etsin, O'nun çizdiği yolda, O'nun buyrukları doğrultusunda hareket etsin. Üstünlük ancak böyle elde edilir. Bu şekilde hareket edenlere Allah üstünlük verdiğini şöyle belirtir:

"Üstünlük, ancak Allah'ın, Peygamberinin ve müminlerindir. Fakat münafıklar bunu bilmezler." (Münâfikûn 63/8)

3. İnsanı üstün kılacak olan şey hangi ırktan olduğu, hangi aileye mensup olduğu, ne kadar malı olduğu, hangi ünvana sahip olduğu değildir. İnsanı üstün kılan şey sözleri ve işleridir.

Güzel söz, her şeyden önce Allah'tan başka ilah olmadığını söylemektir (kelime-i tevhid). Allah'ı tesbih etmek, O'na hamd etmek, O'nu yüceltmek, iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak, Allah'ın rızasına uygun konuşmak güzel sözdür. İşte üstünlüğe giden yol, bu sözlerden geçer. Sözlerinde Allah yer almayan bir kimsenin üstünlüğü elde etmesi mümkün değildir.

Söylediğimiz her güzel söz Allah'a doğru yükselir, O'nun tarafından kabul görür. Bu sözlerin Allah tarafından kabul görmesi bizi üstünlüğe doğru götürmeye başlar. Ama iş bununla bitmez. Bir şey daha gerekir:

4. Güzel sözleri Allah'a ancak salih ameller yükseltir. Sözünüz ne kadar güzel olursa olsun işiniz düzgün değilse bu sözler içi boş kalır, bir anlam ifade etmez. "Allah her şeyi görür" sözü çok güzeldir. Ancak yaşantınızı kurgularken "Allah beni görüyor" diye bir davranış içinde değilseniz söylediğiniz güzel söz Allah'a yükselmez. "Sübhânallah (Allah'ı her türlü noksanlıktan tenzih ederim" sözü çok güzel bir sözdür. Ama siz, hava biraz sıcak ya da soğuk olduğunda bunu bir kusur olarak görüyor ve sanki tabiat bunu kendi başına yapıyormuş gibi bir tavır içinde yaka silkiyorsanız, söylediğiniz güzel söz Allah'a yükselmez.

5. Hayatını Allah'ın rızasına uygun sözler ve işlerle geçirenler yanında bir de işi gücü yalan-dolan, hile-tuzak, kötülük-şer olan tipler de vardır. Onların yaptığı bu hile ve tuzaklar, kötü işler hiçbir şekilde Allah'a yükselmez. Tam tersine yapanın derecesini düşürür. Dahası yaptıkları kötü işler, planlar, tuzaklar bozulur. Bir de âhirette bundan dolayı şiddetli azap ve ceza görürler.

Rabbimiz kendi rızasına uygun güzel sözler söylemeyi, yaptığımız güzel ameller ile bu sözleri yüceltmeyi, böylece Allah katında üstün kullar arasına girmeyi bizlere nasip eylesin. Bizleri kötülük, hile ve tuzak kuran şerli tiplerden eylemesin.

(Soner Duman/10.Muharrem.1445/28.Temmuz.2023/Cuma)